انواع روکش های حرارتی و تفاوت های آنها

روکش حرارتی چیست؟

روکش حرارتی (Heat Shrinkable) لوله ها یا نوارهای پلی مری هستند که دور جسم قرار گرفته و قطرشان در اثر حرارت به اندازه قطر شی قرار گرفته در آن، جمع می شود و کاهش می یابد. بدین صورت لایه ای ایمن را در اطراف جسم بوجود می آورد.

فرآیند نصب انواع روکش حرارتی که با نام های وارنیش یا شیرینگ حرارتی نیز شناخته شده اند، به این صورت است که روکش حرارتی اطراف جسم قرار گرفته و یا در صورت نواری بودن آن، حول جسم پیچیده می شود. سپس با استفاده از منبع حرارتی مناسب، در معرض حرارت قرار می گیرد. گرمای به کار برده شده برای جمع کردن وارنیش حرارتی باعث می شود ماده پلیمری موجود در روکش جمع شده و خاصیتی که به آن حافظه پلاستیکی می گویند به پلیمر دهد.

کاربرد روکش حرارتی

عایق اتصالات و شینه های به کار رفته در تابلوهای برق و باسبارها به منظور کاهش فاصله حریم فاز به فاز و فاز به زمین
تعمیر عایق سیم و کابل برق به منظور جلوگیری از تعویض کل سیم کشی
کد گذاری دسته های سیم و شینه ها بر اساس رنگ بندی های متفاوت
جایگزین لیبل سیم، کابل و لوله
حفاظت مکانیکی از اجسام مختلف (مانند لوله ها) در برابر فرسودگی، زنگ زدگی و خوردگی ناشی از رطوبت، مواد شیمیایی و تغییرات آب و هوایی
زیباسازی و رنگ بندی اجسام گوناگون با توجه به سطح صاف و تنوع رنگی روکش ها
انواع روکش حرارتی
روکش حرارتی WOER یکی از محصولاتی است که توسط مجموعه وبرا الکتریک در اختیار کاربران قرار می گیرد. این روکش ها براساس ولتاژ کاری و کاربرد، به صورت زیر تقسیم بندی می شود:

انواع روکش حرارتیWOER براساس ولتاژ کاری

روکش حرارتی فشار ضعیف (کمتر از 1000 ولت)

روکش حرارتی فشار قوی

انواع روکش حرارتی WOER براساس کاربرد

روکش حرارتی تک لایه مورد مصرفی عمومی (SGP)
روکش حرارتی عمومی SGP

روکش حرارتی مصرف عمومی WOER از پلی الفین ویژه (کراس لینک) تولید می شود. از جمله مهم ترین ویژگی های این ماده می توان انعطاف پذیری بالا، استحکام بالا در برابر پارگی، مقاومت بالا در مقابل حل شدن، و خواص عایقی مناسب را نام برد.

نصب و استفاده از شیرینگ حرارتی به تجهیزات خاصی نیاز ندارد. برای استفاده کافی است تنها با استفاده از سشوار صنعتی یا سرپیک، در دمای 120 درجه سانتی گراد، جسم مورد نظر را روکش کرد.

ضریب جمع شوندگی این روکش ها ۲ به ۱ (۲:۱ ) است، بدین معنی که پس از حرارت مناسب، قطر روکش به نصف قطر اولیه کاهش می یابد. همچنین این روکش ها هالوژن فری بوده و در صورت اشتعال هیچ گونه آلودگی برای محیط زیست ایجاد نمی کنند.

این نوع روکش حرارتی سیم، مصرف زیادی در هادی های ولتاژ پایین (تا ۱۰۰۰ ولت)به منظور اهداف عایق بندی (عایق کاری سرسیم، کابلشو، باس بار (شینه) مسی، … کد بندی فازها (کابل ها، باس بارهای تابلو های فشار ضعیف، …) و علامت گذاری هادی های زمین یا خنثی (با استفاده از روکش حرارتی سبز و زرد تلفیقی) دارند.

به همین دلیل با توجه به قیمت بسیار پایین و کاربرد عمومی این دسته از روکش حرارتی تک لایه، به عنوان روکش حرارتی مورد مصرف عمومی و روکش حرارتی فشار ضعیف نیز شناخته شده اند.

این روکش ها عمدتا برای حفاظت مکانیکی جسم مورد پوشش، لیبل گذاری و یا صرفا زیبایی ظاهری جسم به کار می رود. با توجه به مصرف عام این نوع روکش سیم برق، رنگ بندی آن متنوع بوده و از همین رو روکش حرارتی رنگی نیز نامیده می شود. روکش حرارتی مشکی این مدل، در مقابل اشعه ماوراء بنفش (UV) مقاوم است.

روکش حرارتی تک لایه ضد اصطکاک (SSP)
روکش حرارتی تک لایه ضد اصطکاک (SSP)

یکی دیگر از انواع روکش حرارتی فشار ضعیف، روکش حرارتی ضد اصطکاک و خوش تماس می باشد. روکش حرارتی تک لایه ضد اصطکاک WOER بر روی بدنه خود ، فرورفتگی ها و برجستگیی هایی دارد. این برجستگی ها موجب کاربرد فراوان این محصول در روکش لوازم ورزشی مانند دسته تنیس، چوب ماهیگیری، چوب مورد استفاده در یوگا، میله های بارفیکس و… که در تماس مستقیم با کاربر است، شده است. روکش حرارتی ضد اصطکاک، دارای استاندارد ۲۲۴ UL از موسسه Underwriters Laboratory آمریکا (به شماره ثبت E203950) بوده و با ضوابط RoHS و Sonyسازگار است.

این محصول در رنگ های آبی، سبز، زرد، قرمز و مشکی موجود می باشد.

شیرینگ حرارتی دو لایه چسب دار (D3TF)

روکش حرارتی دولایه دارای خواص و ویژگی های ساختاری مشابه با روکش حرارتی تک لایه مصرف عمومی می باشد. تنها تفاوت این محصولات با یکدیگر این است که داخل روکش حرارتی دو لایه، با یک لایه چسب حرارتی ضدآب و روغن عایق شده است.

بعد از قرار گرفتن روکش اطراف جسم و حرارت آن، علاوه بر جمع شدن روکش، چسب حرارتی داخل بدنه روکش روان شده و باعث آب بندی کامل حد فاصل روکش حرارتی و جسم مورد پوشش می شود. همچنین این چسب، مانع از نفوذ هوا، رطوبت و گرد و غبار به داخل روکش می شود.

ضریب جمع شوندگی وارنیش های حرارتی ۳ به ۱ (۳:۱) است، بدین معنی که بعد از حرارت مناسب، قطر روکش به یک سوم قطر اولیه کاهش پیدا می کند.

روکش حرارتی چسب دار عمدتا برای دسته بندی و آب بندی سیم ها در صنایع نظامی و لوازم الکترونیکی، عایق نمودن اتصالات سیم و کابل و تعمیر روکش آسیب دیده سیم به کار می روند.

شیرینگ حرارتی دو لایه چسب دار (D3TF)

کاربرد دیگر روکش حرارتی سیم و کابل دولایه، با توجه به تنوع رنگی که دارند، در کدگذاری دسته های سیم و کابل برق بر اساس رنگ می باشد.

رنگ مشکی این مدل در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) مقاوم است.

روکش حرارتی دو لایه چسب دار (D4TF)

این روکش ها از نظر جنس و خواص کاملا مشابه روکش های حرارتی D3TF می باشند با این تفاوت که ضریب جمع شوندگی روکش های D4TF ، ۴ به ۱ (۴:۱) است.

روکش حرارتی دو لایه چسب دار ضخیم (D3MF)

شیرینگ حرارتی دولایه D3MF مانند روکش حرارتی دولایه معمولی است و تنها تفاوت آن ها این است که ضخامت و قطر بیشتری دارند. به همین دلیل روکش حرارتی دولایه ضخیم در عایق کاری اتصالات فشار ضعیف کاملا مناسب هستند.

ضریب جمع شوندگی این دسته از روکش سیم و کابل برق ، ۳ به ۱ (۳:۱) بوده و رنگ مشکی آن نیز در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) مقاوم است.

شیرینگ حرارتی باسبار (فشار متوسط)

روکش حرارتی باس بار دارای خاصیت عایقی بسیار بالا بوده و از آن ها برای عایق بندی انواع باسبار و شینه های مسی و آلومینیومی استفاده می شود. این شیرینگ ها فشار متوسط بوده و ولتاژ عبوری از آن بیشتر از 1 کیلوولت می باشد. همچنین می توان از این نوع نوار حرارتی به دلیل استحکام بالایی که دارد، در شینه های پیچ و مهره ای نیز استفاده کرد.

شیرینگ حرارتی باسبار (فشار متوسط)

شیرینگ حرارتی باس بار در سه نوع متفاوت، برای عایق بندی الکتریکی باس بارهای تا 10 کیلو ولت (BB10)، 20 کیلو ولت (BB20) و 36 کیلو ولت (BB36) عرضه می شوند. این سه نوع روکش، علاوه بر ضخامت، در مواد اولیه و افزودنی های نیز با یکدیگر تفاوت دارند.

از دیگر کاربرد های مهم این روکش ها می توان حریم فاز به فاز و فاز به زمین که باعث کاهش فاصله شینه ها و کوچک شدن فضای تابلو می شود را نام برد. برای کاهش فاصله حریم، از روکش حرارتی BB36 و برای کاهش فاصله به مقدار محدودتر، از روکش حرارتی BB10 و BB20 (بسته به ولتاژ باس بار و میزان کاهش فاصله حریم مورد نظر) استفاده می شود.

توجه داشته باشید که این روکش ها به دلیل ساختار لوله ای و نواری که دارند، باید قبل از اتصال شینه ها به یکدیگر نصب شوند. رنگ استاندارد روکش های باسبار، قرمز متمایل به قهوه ای بوده و رنگ های دیگر آن نیز به در خواست کاربران تولید می شود.

نوار حرارتی باس بار (فشار متوسط)

نوار حرارتی باسبار (BBT)، مانند شیرینگ های حرارتی برای عایق کاری به کار می روند. سطح داخلی این نوارها، دارای یک لایه چسب می باشد. این چسب در اثر حرارت، باعث اتصال محکم لایه های نوار به یکدیگر می شود. به دلیل خواصی که این چسب دارد، به باس بار و یا جسم مورد پوشش نمی چسبد و فقط حلقه های نوار را به یکدیگر متصل کرده و از ورود هوا، رطوب ، گردو غبار به داخل جسم جلوگیری می کند.

نوار حرارتی باس بار (فشار متوسط)

نوار حرارتی WOER در چهار عرض مختلف عرضه می شود. عرض ۲۵ میلی متر آن، برای عایق کاری طول ها و باس بار های کوتاه، عرض۵۰ و ۷۵ میلی متر آن برای مصارف عمومی عایق بندی به عنوان پر کاربردترین سایزها، و عرض ۱۰۰ میلی متر آن به منظور عایق کاری طول ها و باس بارهای بلند مورد استفاده قرار می گیرد.

رایج ترین موارد استفاده از این نوار ها به صورت زیر است:

عایق کاری زوایای باس بارها
عایق کاری باس بارهایی که قبلا نصب شده اند و نمی توان در آن ها از روکش های حرارتی لوله ای استفاده کرد.
عایق کاری محل تلاقی باس بار ها با یکدیگر که شیرینگ حرارتی لوله ای از آن نمی تواند عبور کند.
عایق کاری اتصالات و اجسام با اشکال هندسی خاص
تعمیر روکش حرارتی لوله ای آسیب دیده باس بار
تعمیر غلاف بیرونی کابل آسیب دیده (آپارات کابل)
حفاظت از لوله های فلزی در برابر زنگ زدگی